Δημοτική Ενότητα Τραγίλου

Το προηγούμενο όνομά της ήταν Μουνούχι και από το 1920 ήταν αυτόνομη κοινότητα, η οποία μετονομάστηκε το 1927 σε Κοινότητα Μαυροθαλάσσης. Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου, στον Δήμο Τραγίλου του οποίου ήταν η έδρα.

Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας. Στο χωριό υπάρχουν δύο ενορίες και τρεις εκκλησίες, ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έδρα της ενορίας Μαυροθάλασσας και ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, έδρα της ενορίας της συνοικίας “Πύργος”, ωστόσο λόγω του μικρού μεγέθους της εκκλησίας έχει ανεγερθεί και ο Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας, ο οποίος και χρησιμοποιείται πρωτίστως

Ο Άγιος Δημήτριος έχει πληθυσμό 292 κατοίκους (απογραφή 2011). Το προηγούμενο όνομά του ήταν Παλιότρος και υπαγόταν στην Κοινότητα Καστανοχωρίου μέχρι το 1928 οπότε και αποσπάστηκε ως αυτόνομη κοινότητα. Το 1950 μετονομάστηκε σε Άγιος Δημήτριος (Κοινότητα Αγίου Δημητρίου). Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα, στον Δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Το Αηδονοχώρι έχει πληθυσμό 287 κατοίκους (απογραφή 2011). Από το 1920 ήταν αυτόνομη κοινότητα. Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου, στον Δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας. Το παλαιό Δημοτικό σχολείο του χωριού έχει μετατραπεί σε λαογραφικό μουσείο.

Κάθε τέλη Ιουλίου στο χωριό πραγματοποιούνται τα Κορεάσμια τα οποία αποτελούν μεγάλο γεγονός για το χωριό καθώς συγκεντρώνει κόσμο από όλα τα γύρω χωριά, αλλά και από την πόλη των Σερρών και την Θεσσαλονίκη.

Η Ευκαρπία (Βυζαντινά Ελληνικά: Κούτζη) απέχει 55 χιλιόμετρα από την πόλη των Σερρών και 110 χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη. Έχει πληθυσμό 520 κατοίκους (Απογραφή 2011). Το μέρος είναι αρκετά εύφορο χάρη στην Σερραϊκή πεδιάδα, που είναι μία από τις μεγαλύτερες της Ελλάδος, την οποία διαρρέει ο Στρυμόνας, που και περνάει σε πολύ κοντινή απόσταση από το χωριό. Το προηγούμενο όνομά του ήταν Κούτσιος και από το 1920 ήταν αυτόνομη κοινότητα, η οποία μετονομάστηκε το 1927 σε Κοινότητα Ευκαρπίας. Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε ως κοινότητα στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Κοντά στην Ευκαρπία και συγκεκριμένα στην τοποθεσία Μεσοβούνια εντοπίστηκε νεκρόπολη που ανήκε σε πόλισμα της αρχαίας Βισαλτίας, το οποίο είχε ακμάσει κατά την αρχαία και Ρωμαϊκή εποχή. Πιθανώς από την τοποθεσία αυτή προέρχονται οι επιγραφές που βρέθηκαν στο κοντινό Παλιοχώρι Καστρί. Επίσης, σε γειτονική θέση είχε βρεθεί παλιότερα ένας Μακεδονικός τάφος με ωραία μαρμάρινα θυρόφυλλα. Τα θυρόφυλλα αυτά, εκτίθονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σερρών. Επιπλέον, νότια του οικισμού, βρίσκεται ο βυζαντινός “Πύργος της Κούτζης”, ο οποίος οφείλει το όνομά του στην βυζαντινή ονομασία του χωριού.

Τα Ίβηρα είναι κτισμένα σε υψόμετρο 60 μέτρων και είναι σχετικά πρόσφατος οικισμός. Ο αρχικός πυρήνας του σχηματίστηκε μετά το 1922 γύρω από το μετόχι της αγιορείτικης μονής Ιβήρων όταν εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πρόσφυγες από τον Δυτικό Πόντο, την Ανατολική Θράκη και την Καππαδοκία.Αργότερα εγκαταστάθηκαν και Σαρακατσάνοι. Λίγα χρόνια αργότερα (1926) ο οικισμός αναγνωρίστηκε ως κοινότητα.

Στις αρχές της Κατοχής, δύο άτομα από το χωριό εκτελέστηκαν τον Οκτώβριο του 1941 από τον βουλγαρικό στρατό ως αντίποινα για την εξέγερση της Δράμας. Αργότερα, αρκετοί κάτοικοι των Ιβήρων συμμετείχαν στα ένοπλα αντικομμουνιστικά τμήματα του συντοπίτη τους Ελευθέριου Τσαουσίδη (καπετάν Λευτέρης). Κατά τα τέλη του 1944, τουλάχιστον 16 από αυτούς σκοτώθηκαν στη μάχη της Τριάδας Σερρών εναντίον του ΕΛΑΣ.

Στα Ίβηρα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη η καλλιέργεια βαμβακιού. Επίσης καλλιεργούνται μεγάλες εκτάσεις με ηλίανθο για παραγωγή βιοντίζελ, σκληρό σιτάρι και τριφύλλι.

Η εκκλησία του χωριού εορτάζει την ημέρα του Αγίου Νικολάου. Επίσης, την παραμονή της εορτής του Προφήτη Ηλία γίνεται το ετήσιο Αντάμωμα των Ιβηριωτών με πολύ μεγάλη επιτυχία.

Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής και εντάχθηκε στον δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Το προηγούμενο όνομά του χωριού ήταν Ομούρ – Βέη και από το 1920 ήταν αυτόνομη κοινότητα, η οποία μετονομάστηκε το 1922 σε κοινότητα Καστανοχωρίου. Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1941, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, άνδρες της αντάρτικης ομάδας «Οδυσσέας Ανδρούτσος» πραγματοποίησαν επίθεση εναντίον κατοχικών δυνάμεων που έδρευαν στον οικισμό.

Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινοτήτες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου, στον Δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Ο Τράγιλος ουσιαστικά αποτελείται από 2 χωριά, καθώς υπάρχει ο Πάνω Τράγιλος και ο Κάτω Τράγιλος, ή Συνοικισμός Ζωγράφου. Το πρώτο χωριό αποτέλεσε και το πρώτο σημείο εγκατάστασης, και είναι χτισμένο σε λόφο. Ο οικισμός πριν από την ανταλλαγή πληθυσμών κατοικούνταν από πληθυσμό Τσερκεζάδων, οι οποίοι και έδωσαν στο χωριό το όνομα Τσερκέζ Κιόϊ (ή και Τσερκέζ Μαχαλά), ενώ σύμφωνα με τα απογραφικά στοιχεία του Βούλγαρου Βασίλι Καντσώφ το 1900 υπήρχαν εκεί 20 κάτοικοι. Μάλιστα, το παλιό όνομα διατηρήθηκε και για τις πρώτες δεκαετίες μετά την ενσωμάτωση του οικισμού στο ελληνικό κράτος. Το νέο όνομα, προήλθε από την αρχαία πόλη της Τραγίλου, η οποία βρίσκεται νοτιοανατολικά του οικισμού του Αηδονοχωρίου και κοντά στην Μονή Τιμίου Προδρόμου του Κερδυλλίου Όρους. Το 1974 ανεγέρθηκε και το 1983 εγκαινιάσθηκε ο Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος, στον οποίο υπάγεται και το Παρεκκλήσι της Αποτομής της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, πρώην αγιορείτικο μετόχι. Ο οικισμός μέχρι το 1910 ήταν παραλίμνιος στην πλέον αποξηραμένη λίμνη Αχινού, από την οποία απέπλευσε και ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Βέβαια, ο οικισμός που υπήρχε πριν την ανταλλαγή πληθυσμών δεν ταυτίζεται ακριβώς με τον σημερινό, καθώς βρισκόταν ανατολικότερα.

Το 1923 εγκαταστάθηκαν 71 οικογένειες Θρακιωτών προσφύγων (281 άτομα), με καταγωγή από χωριά της Χαριούπολης της Ανατολικής Θράκης. Ο Τράγιλος παλιότερα αποτελούσε κοινότητα που συστάθηκε το 1953 με απόσπαση από την Κοινότητα Μαυροθαλάσσης. Το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας συνενώθηκε με άλλες κοινότητες της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου, στον ομώνυμο Δήμο Τραγίλου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2011 εντάχθηκε στο νέο δήμο Βισαλτίας.

Σε μικρή απόσταση στα βορειοανατολικά του οικισμού, βρίσκονται οι εκβολές του Αγγίτη στον Στρυμόνα, όπου φωλιάζουν μικρές ομάδες Αργυροπελεκάνων (η δεύτερη περιοχή του Νομού Σερρών μετά την Λίμνη Κερκίνη). Επιπλέον, έξω από το χωριό και ανάμεσα στον Τράγιλο και την γειτονική Μαυροθάλασσα, ρέει ο Εζωβίτης ποταμός, που ταυτίζεται με τον Βισάλτη ποταμό της αρχαιότητας. Λίγο πριν τις εκβολές του στον Στρυμόνα, υπάρχουν καταρράκτες.